TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI ÖDEME HİZMETLERİNE ALANINA GENEL BAKIŞ

2013 yılında yürürlüğe giren 6493 sayılı “Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun” (6493 sayılı Kanun) uyarınca, ülkemiz mevzuatında ilk defa “ödeme sistemi”, “menkul kıymet mutabakat sistemi”, “ödeme hizmeti sağlayıcısı”, “ödeme kuruluşu” ve “elektronik para kuruluşu” gibi kavramlar tanımlanmış olup “ödeme hizmeti sağlayıcıları”, “ödeme kuruluşları” ve “elektronik para kuruluşları” ile ilgili olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK); “ödeme sistemleri” ve “menkul kıymet mutabakat sistemleri” ile ilgili olarak ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) görevlendirilmişti. 

Ödemeler alanında yaşanan hızlı gelişmeler, etkin karar alma mekanizmasının işletilebilmesi için dünya pratiklerine bakılarak daha uygun bir şekilde dizay etmek adına TCMB ile BDDK arasında oluşturulan ikili düzenleme ve kontrol mekanizmasının tek bir çatı altında toplanmasını elzem kılmıştı. Bu ihtiyaç bilişim ve iletişim teknolojilerindeki ilerlemeler ile ödemeler alanındaki yeni ürün ve uygulamaların gelişimiyle süreçin tek noktadan yönetilmesi ve kontrol edilmesi kaçınılmaz bir sonuç olmuştur. Teknolojik gelişmelerin mevcut durumunda “ödeme sistemlerinin kesintisiz çalışmasının garanti altına alınması”, hem fiyat istikrarı hem de finansal istikrarın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bu kapsamda, ödemeler alanına ilişkin olarak BDDK’ya ait düzenleme ve denetleme yetkileri Kanundaki bütünlüğü sağlamak üzere TCMB’ye verilmekte ve ödemeler alanında ortaya çıkan ihtiyaçlara paralel olarak, 22 Kasım 2019 tarihli ve 30956 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7192 sayılı “Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 6493 sayılı Kanunda birtakım değişiklikler yapıldı. 

Yapılan değişiklikler sonucunda Ülkemizde faaliyet gösteren ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemlerinin düzenleme ve gözetim yetkisinin yanı sıra 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren ödeme hizmetleri ve ödeme hizmeti sağlayıcıları ile elektronik para kuruluşlarının düzenlenmesi, lisanslanması ve denetlenmesinden sorumlu otorite olarak TCMB belirlenmiş bulunmaktadır.

Bu hususlar çerçevesinde, 6493 sayılı Kanun kapsamında Ülkemizde mevcut durumda faaliyet gösterebilecek ödeme hizmeti sağlayıcılarına aşağıda yer verilmiştir:

5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki bankalar

Ödeme kuruluşları

Elektronik para kuruluşları

Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi

1 Ocak 2020 itibariyle ödeme kuruluşu ya da elektronik para kuruluşu olarak faaliyet göstermek isteyen, BDDK’dan henüz faaliyet izni almamış kuruluşların TCMB'den faaliyet izni alması gerekmektedir.

Kaynak: https://www.kisa.link/NrI8