ÇEKİRDEK ENFLASYON

ÇEKİRDEK ENFLASYON

Son zamanlarda sık sık duyduğumuz, gündemden neredeyse hiç düşmeyen ve hayatımızı da etkileyen enflasyon konusuna değinip, yine çok duyduğumuz çekirdek enflasyon nedir bir bakalım. 

Enflasyon belirli bir şeyin değil, tüm fiyatların genel olarak artış göstermesidir. 

Enflasyon arttıkça, bir ürün ya da hizmeti alırken ödediğimiz fiyat artar ve dolayısıyla alım gücümüz düşer. Enflasyonun düşmesi ise fiyatların düşüp alım gücünün artış göstermesi demek değildir. Fiyatların daha az yükselmesi, alım gücümüzün daha az azalması demektir. 

Enflasyon hesaplanırken; mevsimsel olan, hava koşullarına bağlı olan, gıda ürünleri, benzin, doğal gaz, alkol ve tütün vb ürünlerinin fiyatları arz ve talebe bağlı olmadan daha çok devlet tarafından yönlendirilir. Bu ürünlerin fiyatları diğer ürünlerin fiyatlarına göre daha fazla dalgalanma özelliğine sahiptir. Bu dalgalanmalardaki azalmalar ve artmalar da enflasyon rakamlarını azaltabilir, artırabilir. 

Çekirdek enflasyon ise fiyatlarda görülen yukarıda saydığımız dışsal etkilere daha açık olan ve geçici olan etkilerin çıkarılması sonucunda fiyatlardaki genel artıştır, fiyat dalgalanmalarının şoklardan ve enflasyonun geçici etkilerden arındırılmış kalıcı kısmıdır. Salt para politikalarının bu hareketler üzerindeki etkisini anlamaya çalışır.  Amaç; fiyatların genel seviyesindeki değişimi sürekli hale getiren şeyin tespitidir. 

Enflasyon endeksini oluşturan ürün mal ve hizmet sepetinden bazı ürünler çıkartılır, kalan ürün mal ve hizmetlerin fiyatlarının değişiklikleri hesaplanır ve bu bizim çekirdek enflasyon göstergemiz olur. Mesela enerji, temel gıda maddeleri fiyatları ve dolaylı vergiler bu tür enflasyon hesaplamalarında çıkartılan başlıca maddelerdendir.

Mevsimlik olan bazı gıda maddeleri mevsimi değilken çok yüksek fiyat seviyelerine ulaşabilir ya da mevsimi olmasına rağmen sel basması, soğuk vurması gibi nedenler ile beklentinin üstünde bir fiyat seviyesine ulaşabilir. Çekirdek enflasyon bu gibi durumlarda verimli bir şekilde kullanılabilir.

Çekirdek enflasyon serilerine birkaç örnek vermek gerekirse:

TTAR : Tarım Fiyatları Hariç TEFE

TEN : Enerji Fiyatları Hariç TEFE

TTAREN : Tarım ve Enerji Fiyatları Hariç TEFE

TUYF : Yönetilen Fiyatlar Hariç TÜFE

TUFMEV : Mevsimsel Fiyatlar Hariç TÜFE

TUFYMEV : Yönetilen ve Mevsimsel Fiyatlar Hariç TÜFE

Çekirdek Enflasyon serileri; Merkez Bankalarının görevinin fiyat istikrarının temini olmasından yola çıkarak, uygulanan para politikasının fiyatlara etkilerinin izlenebilmesi amacıyla kullanılır, tüketici fiyat endeksi üzerinden hesaplama yapılır.

Elde edilen sonuçlar, para politikasını yansıtır. Enflasyon seviyesinin nasıl değişeceği hakkında bize daha doğru bilgi verir. Özetle de, daha doğru verilerle hareket edilip daha doğru kararlar alınması beklenir. 

yazar: @adnaroza 

Kaynaklar:

***TCMB “ÇEKİRDEK ENFLASYON TEKNİK KOMİTE ÇALIŞMA RAPORU”

Yayın No: 2001/1  ANKARA Mayıs 2001

***https://vergidosyasi.com/

***https://businessht.bloomberght.com/

***www.iienstitu.com

VERGİ DOSYASI

 (https://vergidosyasi.com/)MALİYE, VERGİ HUKUKU, VERGİ İHTİLAFLARI İLE KARA PARA AKLAMAYA DAİR

Görsel kaynak :

https://www.kisa.link/OqPV

https://www.kisa.link/OqPY