Ödeme ve Elektronik Para Sektöründe Yeni Oyuncular ile Rekabet Artıyor

Ödeme ve Elektronik Para Sektöründe Yeni Oyuncular ile Rekabet Artıyor

    2019 yılında 6493 sayılı kanun kapsamında faaliyet yürüten kuruluşların düzenlenmesi ve denetlenmesi kanunda yapılan değişiklikle 2020 Ocak itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) geçmişti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bu süreçte yapılan başvuru ve faaliyet genişletme olarak baktığımızda yaklaşık 8 firmaya izin vermiş ve uzun süredir içeride dosyalar beklemekte idi.

2021 yılında yönetmelik de yapılan değişiklikle başvuru süreci ve şartlarında değişiklik yapılmış bu kapsamda ödeme ve elektronik para kuruluşu olarak faaliyet yürütmek isteyen firmalar dosya ve süreçlerini güncellemeleri gerekmişti. 

Uzun süredir lisans konusunda sessiz olan TCMB, 21.08.2022 pazar günü ödeme ve elektronik para kuruluşu olarak faaliyet göstermek konusunda izin bekleyen firmalar ve sektör için tarihi bir gün olarak kayıtlara geçmesini sağladı. TCMB 21.08.2022 tarihli resmi gazetede yayımlanan tebliğ ile 13 Elektronik para ve 3 Ödeme kuruluşu olmak üzere 16 kuruluşa faaliyet izni verildi. 

6493 sayılı kanun kapsamında faaliyet yürüten Ödeme ve Elektronik para kuruluşlarını bilmeyen yada yeni duyanlar olacağından kuruluşların tanımını hatırlamakta fayda olacaktır.

01.12.2021 tarihinde yayımlanan "Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme  Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik" de;

Ödeme kuruluşu: Ödeme hizmeti sağlamak ve gerçekleştirmek için Kanun kapsamında yetkilendirilmiş tüzel kişiyi,

Elektronik para kuruluşu: Kanun kapsamında elektronik para ihraç etme yetkisi verilen tüzel kişi,

olarak tanımlanmıştır.

Kanunun 12. maddesinin 1. fıkrası doğrultusunda Ödeme ve elektronik para kuruluşları şu faaliyetleri gösterecek,

a) Ödeme hesabına para yatırılması ve ödeme hesabından para çekilmesine imkan veren hizmetler de dâhil olmak üzere ödeme hesabının işletilmesi için gerekli tüm işlemleri,

b) Ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdinde bulunan ödeme hesabındaki fonun aktarımını içeren, bir defaya mahsus olanlar da dâhil doğrudan borçlandırma işlemi, ödeme kartı ya da benzer bir araçla yapılan ödeme işlemi ile düzenli ödeme emri dâhil para transferini,

c) Ödeme aracının ihraç veya kabulünü,

ç) Para havalesini,

d) Gönderen tarafından ödeme işleminin yapılmasına ilişkin onayın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla verildiği ve ödemenin ödeme hizmeti kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine yapıldığı ödeme işlemini,

e) Fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetleri,

f) Ödeme hizmeti kullanıcısının isteği üzerine başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısında bulunan ödeme hesabıyla ilgili sunulan ödeme emri başlatma hizmetini,

g) Ödeme hizmeti kullanıcısının onayının alınması koşuluyla, ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcıları nezdinde bulunan bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgilerin çevrim içi platformlarda sunulması hizmetini,

ğ) Ödemeler alanında toplam büyüklük veya etki alanı açısından Bankaca belirlenecek seviyeye ulaşan diğer işlem ve hizmetleri,

Bu kapsamdan faaliyet yürütme izni alan kuruluşlar aşağıda paylaşılmış olup haklarında kısaca bilgi de paylaşmış olalım.

• As Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),(ç),(e)

Sermaye : 36.000.000,00 ₺

Enerji, İnşaat ve Savunma Sanayii alanında hizmet veren şirketlere sahip As Grup tarafından 2019’da kuruldu. As Ödeme, Paranın yeni hali sloganı ve Moneytolia markası ile faaliyet gösterecek. Moneytolia’nın henüz 15 kişilik bir kadroya sahip olduğu görülüyor. Şirketin CEO’su Dr. Rabia AKTAŞ ŞENKARDEŞLER aynı zamanda Beykoz Üniversitesi’nde Öğretim Görevlisi olarak görev alıyor ve finans üzerine dersler veriyor. Şenkardeşler’in aynı zamanda kredi danışmanlık hizmeti sunan Hiperaktif Kredi Danışmanlık A.Ş’nin de yönetim kurulunda olması dikkat çekiyor.

36 milyon TL ödenmiş sermayeye sahip olan şirketin yüzde 51’i Haluk Sert’e, yüzde 49’u ise Yusuf Köse’ye ait. Haluk Sert, As Yapı’nın da yönetim kurulu başkanı olarak biliniyor. Şirket 9 Mart 2020 tarihinde bir AŞ olarak İstanbul’da kuruldu. Ardından 2021 yılında iki, 2022 yılının Nisan ayında ise bir sermaye artırımı daha gerçekleştirirken kuruluştaki ortaklık yapısı aynen korundu.

•  Bingo Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c)

Sermaye : 36.000.000,00 ₺

Ankara Merkezli Şirket, Bingopay markası ile faaliyet gösterecek. Şirketin dijital cüzdan ve sanal pos uygulaması ile karmaşık ödeme işlemlerini kolaylaştıracağı belirtiliyor. İnternet sitesi de aktif olmayan şirketin henüz küçük bir ekibe sahip olduğu görülüyor.

Tüm sermayesi Ozan Bingöl’e ait. Bingöl, Hydro Park Enerji ve Çetin Bingöl İnşaat’ın yönetim kurulu üyesi olarak görünüyor. 2020’de ve 2022 Haziran ayında iki ayrı sermaye artırımıyla 36 milyon TL ödenmiş sermaye büyüklüğüne ulaştı.

• BRQ Link Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Ödeme Kuruluşu 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(ç),

Sermaye : 15.000.000,00 ₺

İstanbul Yenibosna Kuyumcukent’te yer alan bir ödeme şirketi. Şirketin temsilciler aracılığı ile para transferine olanak sağlayacağı belirtiliyor. Hali hazırda Mersin ve Ankara’nın yanı sıra Fatih, Beyoğlu ve Beylikdüzü’nde temsilcileri olan şirketin para transferleri için farklı bir pencere açacağı ön görülebilir.

• DSM Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),(e)

Sermaye : 245.000.000,00 ₺

DSM Grup’a ait bir ödeme şirketi. DSM Grup ünlü e-ticaret sitesi Trendyol’un ana şirketi. DSM Ödeme’nin Trendyol’un mevcutta sürdürdüğü cüzdan uygulamasına ek yeni özellikler ve yeni inovasyonlarla karşımıza çıkması bekleniyor.

• Fzypay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),(ç),(e)

Sermaye : 33.000.000,00 ₺

İzmir merkezli Bafen Enerji tarafından 2020 Aralık'ta kurulan şirket sosyal medya gibi mecralardan ödeme tahsilatına yönelik araçlar geliştiriyor. 

Bafen %100 hissesiyle Fazlı Yıldırım’a ait.

• Lidio Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Ödeme Kuruluşu 

Faaliyet bentleri : (a),(b),

Sermaye :10.551.040,00 ₺

Hali hazırda bazı şirketlerin kullandığı Mobilexpress platformunu tüm şirketlerin kullanımına açıyor. Lidio’nun halen 30 milyondan fazla kredi kartı bilgisini sakladığı ve yıllık 130 milyonu aşkın aktif işleme aracılık ettiği belirtiliyor.

2020 yılı Mayıs ayında İstanbul’da PayU Türkiye Ülke eski Müdürü Yunus Emre Güzer, bir dönem Mobilexpress’in genel müdürlük görevinde ve ardından CPO pozisyonunda görev almış olan Erhan Ula ve yine Mobilexpress’in CTO’su Murat Tural tarafından kuruldu. Mobilexpress’in 2020 yılının Şubat ayında 20 milyon dolara yakın bir değerleme ile çıktığı yatırım turunda topladığı dış fonla birlikte şirketin ilk destekçileri arasına Türk Telekom eski CEO’su Paul Doany, Vestel’in eski CMO’su Tunç Berkman da katıldı. Şirket Lidio’ya böylece start verirken Collective Spark yüzde 32.5, Deniz Doany yüzde 5.36, Emre Tok yüzde 0.38, Yunus Emre Güzer yüzde 24.38, Murat Tural yüzde 24.38, Erhan Ula yüzde 13 hisseye sahipti. Yapılan yeni sermaye artırımlarında ise hissedarlık durumu şöyle gerçekleşti:

● Collective Spark: % 10

● Deniz Doany: % 12.84

● Emre Tok: % 0.12

● Yunus Emre Güzer: % 7.5

● Murat Tural: % 7.5

● Erhan Ula: % 4

● Tunç Mehmet Berkman: %9.63

● Zeynep Şener: % 24.34

● A. H. Hussein Kolagassi: %24.07

2022'nin Mayıs'ında şirket ünvan değişikliği yaparak sadece bir ödeme kuruluşuyken aynı zamanda bir elektronik para şirketine ismen de geçiş yaptı.

• Moneypay Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),(ç),(e)

Sermaye : 50.000.000,00 ₺

Migros’un sadakat kartı markası Money’nin ödeme şirketi. Hali hazırda Turk para üzerinden hizmet veren Moneypay uygulamasının lisans ile birlikte kendi altyapısına geçmesi bekleniyor. Money Pay uygulaması hali hazırda uygulama dükkanlarından yüzbinden fazla indirilmiş durumda.

• ParaQR Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),(ç),(e)

Sermaye : 35.000.000,00 ₺

İstanbul merkezli şirket, QR kod üzerinden para alma ve gönderme üzerine yeni inovasyonlarla faaliyet gösterecek

• Parolapara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),(ç),(e) 

Sermaye : 32.390.000,00 ₺

İstanbul merkezli bir ödeme şirketi, Parola para’nın diğer şirketlerden ek olarak pazaryeri gibi ek hizmetler sunacağı da görülüyor.

• Rubik Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),(ç),(e)

Sermaye : 40.000.000,00 ₺

İstanbul merkezli. Rubik para’nın kurucularında Yusuf Akbal’ın aynı zamanda Fuzul Holding yönetim kurulunda da görevli olduğu ve bu kapmsamda ilk olarak kendi müşterilerine çözüm üreterek bir inovasyonla sektöre dahil olacağı görülüyor.

• SecurIT Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),(ç),

Sermaye : 20.000.000,00 ₺

İstanbul merkezli bir ödeme şirketi, Sanal Pos ve elektronik cüzdan hizmeti verecek şirketin 7-24 esasına göre tüm bankalara para gönderilebilecek bir servis hazırlığında olduğu açıklanmış durumda.

• Sundus Ödeme Kuruluşu A.Ş.

Lisans Kapsamı: Ödeme Kuruluşu 

Faaliyet bentleri : (ç),

Sermaye : 25.000.000,00 ₺

İstanbul merkezli 25 milyon sermayeye sahip ödeme kuruluşu yurt dışı ortaklık ve bağlantıları ile hali hazırda yürütmüş olduğu faaliyetleri lisansı kapsamında yürütmeye devam edecek.

Dikkat çekici şirketlerden bir diğeri. Eski ismi Taaj Ödeme Kuruluşu olan şirket (Taaj Money Transfer Somali merkezli bir para transfer şirketi), 2019 yılındaki sözleşme tadiliyle ismini Sundus Ödeme Kuruluşu AŞ’ye çevirdi. İlk yapılan sermaye artırımında ise şirketin 4 milyon TL’lik sermayesinin tamamı Abdirahman Ahmed Ali tarafından ödendi. Aslında Cibuti uyruklu olan fakat Birleşik Arap Emirlikleri, Sharjah’ta Buhaira Plaza Tower’da adresi görünen Abdirahman Ahmed Ali, arada geçen sürede Türk vatandaşlığına geçerek Abdirahman Ali ismini aldı ve yeni vatandaşlık bilgilerini kaydettirdi. 2021 yılı ortasında yapılan sermaye artırımında aynı isim 25 milyon TL’lik ödenmiş sermayede hala tek hakimdi. Şirketin yönetiminde yer alan isimlerden bir diğeri olan Somali uyruklu İlyas Ahmad Ali de Türk vatandaşlığı aldı. Ve bu kişinin İlyas Ahmed Ali olan yeni ismi ve yeni kimlik bilgileri kaydedildi. Abdırahman Ali, İlyas Ahmed Ali, Abdirisak İsse şirketin yönetiminde yer alıyor.

• Token Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),

Sermaye : 60.000.000,00 ₺

Tokenpay markası ile hizmet verecek. Token hali hazırda Koç Holding’e ait bir şirket ve Beko’nun yeni nesil Android temelli yazar kasalarının da yazılımını üretiyor. Token’ın Beko için geliştirdiği POS cihazları 700 binden fazla noktada faal ve rakam piyasadaki yazar kasaların yarısına yakına denk düşüyor. Şirketin CEO’su Hande Sarıdal’ın açıklamasına göre şirket TokenFlex markasıyla dijital bir yemek kartı uygulamasını da faaliyete geçirecek. Şirketin piyasadaki yeni nesil pos cihazı sayısına bakılırsa yeni şirketler arasında en iddialılardan biri olacağı görülüyor.

Şirketin kurucusu olarak gözüken Token Finansal Teknolojiler AŞ. Yıllar içerisinde yapılan sermaye artırımlarıyla ödenmiş sermayesi 60 milyon TL’ye kadar çıkan şirketin tek hakim hissedarı da kurucu şirketle aynı. Peki bu kurucu hissedar kim? Arçelik... Şirketin kuruluşunda yönetim kurulu üyeleri de Rahmi Koç, Ömer Koç, Semahat Sevim Arsel, Ali Koç, Levent Çakıroğlu, Fatih Kemal Ebiçlioğlı, Hakan Hamdi Bulgurlu olarak görünüyor. Şimdi tekrar Token'a dönersek. Koç Holding Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu, Token Financial Technologies CEO'su ve Arçelik eski CIO'su Erkan Duysal, Arçelik eski Finans Direktörü, Token Ödeme Hizmetleri CEO'su ve TÜSİAD Fintech Yasa ve Düzenleme Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Hande Sarıdal bu şirketin yöneticileri olarak görünüyor.

• Tom Pay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),(ç),(e)

Sermaye : 50.000.000,00 ₺

Kısa bir süre önce Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu BDDK tarafından lisans verilen TOM Katılım Bankası’na ait ödeme şirketi olarak faaliyet gösterecek. Technology of Money isminin kısaltması olan TOM, hali hazırda A101, Memorial Hastanesi ve English Home gibi markaları bünyesinde bulunduran Turgut Aydın Holding’in bir şirketi olarak faaliyet gösterecek. TOM’un A101 şubelerinden başlayarak Türkiye genelinde hizmet vermesi bekleniyor.

• TTM Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),

Sermaye : 36.300.000,00 ₺

Bupara markası ile hizmet verecek şirket bireysel kullanıcıların yanı sıra kurumsal kullanıcılara da hizmet verecek. TL dışında döviz işlemlerine de açık olacak Bupara, TTM Telekom ile aynı adresi paylaşıyor. TTM Telekom, Birleşik Arap Emirlikleri’nde kurulmuş bir şirket ve 2009’dan beri Türkiye’de sabit telefon, dijital faks, arama kartı gibi hizmetler sunuyor.

• Vepara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Lisans Kapsamı: Elektronik Para 

Faaliyet bentleri : (a),(b),(c),

Sermaye : 32.450.000,00 ₺

Sanal POS, Para havalesi ve elektronik para süreçleri için kurulmuş bir şirket. VeVentures’ın bir parçası olan şirketin kardeş şirketleri arasında tarım, mühendislik ve bilişim alanında şirketler bulunuyor.

Bu faaliyet izinleri ile birlikte sektörde 42 adet elektronik para kuruluşu ve 30 adet ödeme kuruluşu olmak üzere toplamda 72 adet faaliyet izni alan ödeme ve elektronik para kuruluşu oldu.

Faaliyet izni alan kuruluşlar kanun gereği Türkiye ödeme ve elektronik para kuruluşları birliğine (TÖDEB) de kayıt olmaları gerekmekte olduklarını hatırlatalım.

Sektörde oyuncu sayısı artarken pazarda bulunan pastanın daralması ile yeni gelen oyuncuların ürün, hizmet ve gösterecekleri faaliyetlerdeki fark neler olacağı, nasıl öne çıkacağı merak konusu. Bir diğer konu ise sektörün yetişmiş kalifiye personel sıkıntısı. TÖDEB in bu konudaki faaliyetleri ve atacağı adımlar merak konusu olup sektör oyuncuları tarafından beklenmektedir.

Sektör kurulduğunda bilindiği üzere, bankalardan, denetim firmalarından yetişmiş personel transfer ederken, son zamanlarda ise tersine bir transfer başladı, ödeme ve elektronik para kuruluşlarından bankalara geçişler gün geçtikçe artıyor olması sektörün kısır bir döngü içerisine gireceğini ve personel sıkıntısı yaşanacağına işaret ediyor.

Bu kapsamda yeni lisans alan firmaların ve var olan firmaların katma değerli ürün üreterek rekabetin artacağı ve son kullanıcıların avantajına olacağı günler bizi beklemekte. Sektöre katılan yeni oyunculara başarılar diler, öne çıkmak üreteceği İnovasyonlu ürünleri merakla beklemekteyiz.

Darısı lisans sürecinde bekleyen firmalara...

Keyifli okumalar 

Ömer ŞAHİN. 

Kaynak : 

https://www.resmigazete.gov.tr/21.08.2022

https://songelisme.com/trendyoldan-koca-migrostan-a101e-16-yeni-elektronik-para-odeme-sirketine-onay/

https://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/3252783-turkiyenin-devleri-e-para-isine-girdi-ali-koc-a101-migros-ve-trendyol

6493 sayılı kanun ve yönetmelik