Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Faaliyet Kapsamları

 Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının TCMB Tarafından Yayımlan Rehbere Göre Yürütebilecekleri Faaliyetler

 Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları 2019 yılının sonuna kadar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) düzenlemesi ve denetimi alanında iken 2019 yılının son aylarında çıkarılan 7192 Sayılı"Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" (7192 sayılı Kanun) ile  6493 Sayılı "Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun"(6493 Sayılı Kanun) da değişiklik yapılarak 01.01.2020 tarihi itibari ile düzenleme ve denetleme yetkisi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na (T.C.Merkez Bankası) devir edilmişti.

T.C. Merkez Bankası verilen yetki sonrasında 6493 sayılı kanunun alt düzenlemeleri olan Yönetmelik ve Tebliğ de 01.12.2021 tarihinde değişiklik yapılmış ve değişiklik sonrasında uyum süreci için kuruluşlara bir yıllık bir süre verilmişti. Yönetmelik ve Tebliğler de yapılan değişiklik öncesi ve sonrasında Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının tanımlarında bir değişiklik yapılmamış olsada gelin "Ödeme Kuruluşu ve Elektronik Para Kuruluşları nasıl tanımlanmış ve Ödeme ve Elektronik para kuruluşu olarak faaliyet gösterecek kuruluşların lisans bendleri nelerdir birlikte bakalım.

01.12.2021 tarihinde yayımlanan "Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme  Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik" de;

Ödeme Kuruluşu: Ödeme hizmeti sağlamak ve gerçekleştirmek için Kanun kapsamında yetkilendirilmiş tüzel kişiyi,

Elektronik Para Kuruluşu: Kanun kapsamında elektronik para ihraç etme yetkisi verilen tüzel kişi,

olarak tanımlanmıştır.

Firmalar "Ödeme Kuruluşu" olmak için Kanunun 14. maddesinden, "Elektronik Para Kuruluşu" olmak için ise 18. maddeden başvuru yapmaları gerekmektedir.

Kanunun 12. maddesinin 1. fıkrası doğrultusunda Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları şu faaliyetleri gösterecek,

a) Ödeme hesabına para yatırılması ve ödeme hesabından para çekilmesine imkan veren hizmetler de dâhil olmak üzere ödeme hesabının işletilmesi için gerekli tüm işlemleri,

b) Ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdinde bulunan ödeme hesabındaki fonun aktarımını içeren, bir defaya mahsus olanlar da dâhil doğrudan borçlandırma işlemi, ödeme kartı ya da benzer bir araçla yapılan ödeme işlemi ile düzenli ödeme emri dâhil para transferini,

c) Ödeme aracının ihraç veya kabulünü,

ç) Para havalesini,

d) Gönderen tarafından ödeme işleminin yapılmasına ilişkin onayın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla verildiği ve ödemenin ödeme hizmeti kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine yapıldığı ödeme işlemini,

e) Fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetleri,

f) Ödeme hizmeti kullanıcısının isteği üzerine başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısında bulunan ödeme hesabıyla ilgili sunulan ödeme emri başlatma hizmetini,

g) Ödeme hizmeti kullanıcısının onayının alınması koşuluyla, ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcıları nezdinde bulunan bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgilerin çevrim içi platformlarda sunulması hizmetini,

ğ) Ödemeler alanında toplam büyüklük veya etki alanı açısından Bankaca belirlenecek seviyeye ulaşan diğer işlem ve hizmetleri,

olarak tanımlanmıştır.

Bu bağlamda, 2015 yılından 2019 yılına kadar lisans alan kuruluşlar faaliyet göstermek istedikleri alanlarla ilgili 6493 Sayılı Kanun'un 12. Maddesinin 1. Fıkrasında yer alan bentlerden lisans başvurularını yapmış ve lisans almışlardı. Fakat 7192 Sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrası T.C. Merkez Bankasına devir edilen düzenleme ve denetleme yetkisi sonrası Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu olarak faaliyet gösterecek olan kuruluşlar için yürütecekleri faaliyetler için başvuru bentlerinde değişiklik yapılmış oldu.

Örnek vererek anlatmakta fayda olacaktır.

BDDK döneminde sanal pos faaliyeti gösterecek kuruluş sadece  kanunun 12. Maddesinin 1. fıkrası "b" bendinden başvuru yaparak faaliyet gösterebilmekte idi.

T.C. Merkez Bankası BDDK'dan devir gelen dosyalarda bu süreci devam ettirdi fakat sonrasında ise sanal pos faaliyeti yürütecek olan kuruluşlar için kanunun 12. Maddesinin 1. fıkrası "a ve b" bentlerinden başvuru yapması doğrultusunda bağımsız denetim kuruluşlarına görüş verdi. (yazılı bir belge tarafımda yok)

Eylül ayında T.C. Merkez Bankası tarafından yayımlanan rehbere baktığımızda ise Sanal Pos alanında hizmet sunmak isteyen bir kuruluş " kanunun 12. Maddesinin 1. fıkrası "a, b, ve c" bentlerinden başvuru yapması gerektiğini görüyoruz. Burada ilgili maddelere baktığımızda "Ödeme Hesabının işletilmesi (a), Pos faaliyetleri için (b) ve Pos hizmetlerinde (c) bendinin veyadan sonraki kısmı olan Ödeme aracının Kabulü" olarak karşımıza çıkmaktadır.

T.C. Merkez Bankası'nın yayımlamış olduğu rehber ve kuruluşların göstermiş oldukları faaliyet alanları karşılaştırıldığında, göstermiş oldukları faaliyet alanı doğrultusunda "Lisans/Faaliyet genişletme" yapmaları gerekeceği yorumlanmakta olup T.C. Merkez Bankasının önümüzdeki günlerde bu konuda nasıl bir süreç izleyeceğini hep beraber göreceğiz.

Bu bağlamda Rehber Dikkate alınarak bu güne kadar lisans alan kuruluşların mevcut faaliyet izinleri referans alınarak gösterebilecekleri faaliyetleri düzenlemeye çalıştım. 

lisans kapsamları doğrultusunda faaliyetlerini gözden kaçırdıklarım var ise şimdiden affınız sığınıyorum.

Sevgi ve saygılarımla...

Ömer ŞAHİN

Bizi sosyal medyadan takip edebilirsiniz.